Hoe ontstaat ijzel en wanneer kunnen we dit verwachten?

IJzel kennen we van gladheidswaarschuwingen, maar hoe en wanneer ontstaat ijzel precies? In dit artikel leggen we je uit wat ijzel is en in welke situatie je het kunt verwachten. Er bestaan twee soorten ijzel, maar in beide gevallen wordt het even glad. Lees in dit artikel de drie redenen waarom ijzel de verraderlijkste vorm van gladheid is.

IJzel is een laagje ijs dat ontstaat door regen op een bevroren ondergrond. Dit kan natuurlijk de weg zijn, maar ook op voorwerpen zoals een hek, planten of je fiets kan een ijslaag vormen. En als er eenmaal ijs op de weg ligt, krijg je het maar moeilijk weg. Dit komt doordat het harde ijslaagje slecht mengt met strooizout. Sneeuw smelt veel beter door zout zolang het niet is aangereden tot een harde laag.

Doordat ijzel in hele korte tijd leidt tot verraderlijke gladheid, wordt voor een ijzelsituatie meestal gewaarschuwd met code oranje. En als het op uitgebreide schaal glad wordt door ijzel geldt meestal code rood, een weeralarm.

Wanneer kunnen we ijzel verwachten?

IJzel kan voorkomen bij intredende dooi na een vorstperiode. Vaak valt er eerst sneeuw, maar wanneer de lucht zachter wordt gaat de sneeuw over in regen. De snelheid waarmee de temperatuur van de lucht stijgt is dan hoger dan het tempo waarmee de temperatuur van de wegen stijgt. Zolang het wegdek bevroren is kan regen ijzel veroorzaken. IJzel valt dus niet uit de lucht, het ontstaat op de grond.

Regen kouder dan het vriespunt

De zachtere lucht arriveert meestal als eerste hoger in de lucht. En als de lucht daaronder nog onder nul is kan regen afkoelen tot beneden het vriespunt. Zodra dit gebeurt zal de druppel niet meteen bevriezen, maar nog een tijd vloeibaar blijven. We spreken dan van onderkoelde regen. Wanneer deze ijskoude druppels iets raken vormt meteen ijs.

IJzel kan ook heel plaatselijk zijn door buitjes die vanaf zee over het land trekken. Uit een bui valt geen ijzel maar regen. En wanneer na een koude nacht met enkele graden vorst een regenbuitje overtrekt kan deze een spoor van ijzel veroorzaken.

IJzel verraderlijkst van alle vormen van gladheid

Zelfs een heel dun ijslaagje is genoeg voor spekgladde wegen. Bij sneeuwval wordt het bij de eerste vlokken nog niet glad, maar bij een ijzelsituatie is een beetje motregen al genoeg voor ernstige gladheid.

IJzel ontstaat op alles wat de regen raakt. Dus ook de puntjes van het grind in het asfalt. Juist die puntjes zorgen normaal gesproken voor de grip van je banden. Zout gaat bij snelwegen met ZOAB na verloop van tijd in de poriën van het asfalt zitten en zal daarmee niet meer helpen voor het ontdooien van de ijzel. Sneeuw komt veel sneller in contact met het zout en dooit wel weg.

IJzel is bijna niet te zien als je op de snelweg rijdt. Zeker als het eerst sneeuwt en daarna regent kun je denken dat de gladheid voorbij is. Ook de autothermometer zal niet altijd waarschuwen, want die meet de temperatuur van de lucht en niet van het wegdek. Daarnaast zijn sommige wegen kouder dan andere en dat maakt de gladheid verraderlijk.

Lees ook in welke situaties we ook gladheid kunnen verwachten.