Februari 2012: de laatste winter met échte diepvriestemperaturen

Tijdens de meeste winters van deze eeuw bleef langdurig koud winterweer uit. Een uitzondering is de winter van 2011-2012. Eind januari 2012 viel de winter in en op 3 februari viel een pak sneeuw. Door deze sneeuw kwam er helaas geen Elfstedentocht, maar koud genoeg was het zeer zeker wel! Het kwam zelfs tot diepvriestemperaturen met waarden beneden -18 graden. Lees in dit artikel alles over deze bijzondere vorstperiode.

Eind januari 2012 stak er een oostenwind op. Hiermee werd steeds koudere lucht naar Nederland gestuurd. Op 28 januari werd het in De Bilt nog 7 graden, op 29 januari slechts 1 graad en de dagen daarna lagen de maxima ruim onder het vriespunt. Op 3 en 5 februari bleef het overdag zelfs matig vriezen en in de nachten vroor het veelal streng (kouder dan -10 graden) tot zeer streng (kouder dan -15 graden).

Flink pak sneeuw in grote delen van het land

Een klein lagedrukgebiedje veroorzaakte een flink pak sneeuw op vrijdag 3 februari 2012. In grote delen van het land viel 4-10 cm sneeuw en in Noord-Holland, Utrecht en de Betuwe ontstond lokaal een sneeuwdek van ruim 10 cm dik. Nagenoeg alle sneeuw bleef liggen, want vrijwel overal bleef de temperatuur onder het vriespunt. Alleen vlak aan zee, zoals in Den Helder en in Hoek van Holland, kwam het eventjes tot lichte dooi.

In het oosten van Nederland viel amper sneeuw. In Friesland viel slechts 2-3 cm in het noorden en oosten van de provincie, maar wel 5-9 cm in het zuiden en westen.

De koudste nacht van deze eeuw

De nacht van vrijdag 3 februari naar zaterdag 4 februari verliep extreem koud. Boven het verse sneeuwdek werd het de koudste nacht van deze eeuw tot dusver. In De Bilt daalde het kwik naar -18,9 graden. Nog kouder was het in Flevoland met -22,9 graden in Lelystad. Ook in Marknesse (Noordoostpolder), Berkhout (Noord-Holland), Deelen (Veluwe) en Herwijnen (Betuwe) werd het kouder dan -20 graden.

Helaas geen Elfstedentocht in februari 2012

De vorstinval eind januari ging gepaard met flink wat wind. Hierdoor vroren de meren en grotere vaarten in Friesland niet direct dicht. Op veel plaatsen lag daardoor slechts een heel dun laagje ijs, voordat de sneeuw er op 3 februari op viel. Vervolgens groeide het ijs door de sneeuwlaag ook daarna maar heel langzaam aan en was het ijs bovendien van zeer slechte kwaliteit.

Lees ook: Wat voor weer is er nodig voor een elfstedentocht?

Op 8 februari werd duidelijk dat de Tocht der Tochten er niet zou komen. Voor zondag 12 februari stond inmiddels namelijk dooi op het programma.

IJsschotsen in februari 2012. Foto: Wouter van Bernebeek

Weeralarm vanwege ijzel

Op deze zondag steeg in het westen en noorden van het land de temperatuur tot boven het vriespunt. In het binnenland bleef het de hele dag nog vriezen. Er viel wat sneeuw en in een smalle kuststrook ook wat regen op een bevroren ondergrond. Zondagavond daalde de temperatuur van de wegen onder het vriespunt, terwijl zachte lucht zich over het land uitbreidde. Dit had ijzel tot gevolg. Er werd zeer veel zout gestrooid om gladheid te voorkomen, maar een kwartier na het passeren van een strooiauto kon het alweer glad zijn.

Tijdens de ochtendspits van maandag was sprake van een weeralarm. Later in de ochtend kwam de wegdektemperatuur overal boven het vriespunt.

Bergen van kruiend ijs tweede helft februari 2012

Na 14 februari was het winterweer voorbij, maar de eerdere vorstperiode was nog wel merkbaar. Tijdens nachten met opklaringen werd het snel glad, terwijl het niet eens vroor. Dit kwam doordat de vorst nog in de grond zat.

Het ijs in onder andere het IJsselmeer werd met een westen- tot zuidwestenwind naar de oostkant geblazen. Hierdoor ontstonden aan de kust van Friesland en de Noordoostpolder bergen kruiend ijs van meer dan 6 meter hoog!

Bronnen: KNMI, Weeronline