Officiële koudegolf van de baan

19 februari 2021, 08:27

eec83c8f-vorst-1280x600
eec83c8f-vorst-1280x600
eec83c8f-vorst-1280x600

In De Bilt is de temperatuur vanochtend naar 0,0 graden gestegen. Hierdoor is de kans op een officiële koudegolf op het hoofdstation waarschijnlijk verkeken. Voor een koudegolf moet het vijf dagen op rij echt de hele dag vriezen en op drie dagen moet het ook kouder worden dan -10 graden. Bij 0,0 graden is geen sprake meer van vorst, dat is bij -0,1 graden of kouder.

Sinds zondag vroor het in De Bilt continu. Wel is de temperatuur woensdagmiddag tijdens zonnige perioden naar -0,6 graden gestegen. Het heeft nog niet streng gevroren in De Bilt. Opvallend genoeg was het koudste moment ook deze ochtend. Vanochtend daalde de temperatuur rond acht uur naar -9,5 graden.

Dat de temperatuur in zo korte tijd zo sterk steeg komt waarschijnlijk door de combinatie van veel zon en weinig wind. De temperatuur steeg anderhalve graad per 10 minuten. De tijd dat het niet vroor duurde ook maar heel kort. Inmiddels vriest het weer in De Bilt. Inmiddels is de vorst op meer plaatsen tijdelijk verdwenen.

In het Limburgse Arcen en Brabantse Volkel is het koud gebleven en kunnen we vanaf vandaag spreken van een regionale koudegolf. De laatste officiële koudegolf was in 2012.

Reflectie van zonlicht door sneeuw beïnvloedt temperatuurmetingen vandaag

Vandaag is het in het midden, oosten en noorden van het land sprake van bijna windstille condities. De zon schijnt volop en hierdoor schoot de temperatuur na een ijskoude nacht razendsnel omhoog. Op verschillende meetpunten kwam de temperatuur zelfs onverwachts boven het vriespunt uit. Deze onverwachts hoge temperatuurmetingen roepen vraagtekens op.

De temperatuur wordt op officiële meetpunten gemeten met een thermometer die in een wit kastje is geplaatst, waar openingen in zitten. Dit wordt gedaan zodat een meting in de schaduw en in de wind wordt gedaan. Dat het in deze kastjes vanochtend ineens zo zacht kon worden komt waarschijnlijk door de reflectie van zonlicht. Het zonlicht valt momenteel op het witte landschap. Dit licht wordt vervolgens door de sneeuw weerkaatst, daardoor is het licht buiten nu ook erg fel aan de ogen. Vermoedelijk valt dit weerkaatste zonlicht, vanwege de laagstaande zon, precies door de openingen van het kastje. Hierdoor valt alsnog zonlicht op de thermometer en zijn onverwachts veel hogere temperaturen gemeten. Van een betrouwbare temperatuurmeting in de schaduw is in dat geval geen sprake meer.

24b6aae6-thermometerkastje-
24b6aae6-thermometerkastje-

Thermometerkastje van Jannes Wiersema.

Dat dit nu aan het licht komt heeft te maken met de windstille condities. In het westen en zuiden waait het harder en zijn deze vreemde temperatuuruitschieters niet gemeten. De wind zorgt daar dat de warmte die door het reflecterende zonlicht in het kastje valt grotendeels wordt afgevoerd.

Wel of niet een koudegolf?

In De Bilt werd het 0,0 graden en daarmee is de officiële koudegolf van de baan. Regionaal is nog wel sprake van een koudegolf. Toch zou het kunnen dat De Bilt morgenochtend weer in de race is. Het KNMI zal deze metingen nog controleren op betrouwbaarheid en mogelijk naar beneden bijstellen.

Afgelopen dinsdag werd het in Herwijnen tijdens een windluw moment ook onverwachts +0,2 graden. Deze waarde is door het KNMI gecorrigeerd naar -1,4 graden. Wat dat betreft is het nog onduidelijk welke weerstations nog in de race zijn om een koudegolf te noteren en is de uitslag afhankelijk van een handmatige correctie.

Toevoeging 19 februari: Het KNMI heeft de maximumtemperatuur van 11 februari in De Bilt gecorrigeerd naar -0,1 graden. Uiteindelijk kwam het alsnog niet tot een koudegolf, omdat het maar op twee dagen afkoelde naar waarden beneden -10 graden.

Foto: Léon Norbart

Matthijs van der Linden

Matthijs van der Linden

Meteoroloog

Weernieuws-onderwerpen

Kies een onderwerp om meer te weten te komen over het weer…

Nieuwsoverzicht

Weeronline nieuwsbrief

Ontvang wekelijks de leukste nieuwtjes en weetjes over het weer

Gratis inschrijven