Alvleesklier- en eilandjes van Langerhanstransplantatie in LUMC
We behandelen een kleine groep patiënten met diabetes type 1 momenteel met insulineproducerende cellen middels een alvleeskliertransplantatie (sinds 1984) of eilandjes van Langerhanstransplantatie (sinds 2007). Om het succes van de transplantatie van eilandjes van Langerhans te vergroten ontwikkelen we een geautomatiseerde methode om die eilandjes te isoleren uit een donoralvleesklier. Deze methode is sneller en preciezer en zou tot meer werkende eilandjes moeten leiden. Hierdoor kunnen we vaker mensen behandelen.
Eilandjes van Langerhanstransplantatie en biomaterialen
Momenteel worden de eilandjes van Langerhans in de lever getransplanteerd, maar dit is waarschijnlijk niet de meest optimale plek en patiënten moeten levenslang afstotingsremmende medicatie nemen. We ontwikkelen nu een zakje die de cellen op hun plaats houdt en afschermt van het afweersysteem, zodat we zonder noodzaak voor deze medicatie kunnen transplanteren. Dit doen we in het samenwerkingsverband Regenerative Medicine crossing borders (RegMed XB). We hopen binnen vijf jaar de eerste testen in de mens te kunnen doen.
Toekomstmuziek: regeneratieve insulineproducerende celtherapie
Ons uiteindelijke doel is om in de toekomst grote groepen patiënten met diabetes type 1 van hun diabetes af te helpen. Dit kan alleen door een nieuwe bron van insulineproducerende cellen te vinden, omdat er een tekort aan donororganen is. We onderzoeken hiervoor verschillende type cellen. Met name richten we ons op zogenamde pluripotente stamcellen (zoals geïnduceerde pluripotente stamcellen) of voorlopercellen van insulineproducerende cellen van de alvleesklier. Die cellen willen we in het laboratorium veranderen in insulineproducerende cellen waarmee patiënten in de toekomst behandeld kunnen worden.
Wat doet de alvleesklier en hoe vaak gaat het mis?
De alvleesklier heeft verschillende functies: produceren van enzymen voor het verteren van voedsel in de darmen en het produceren van verschillende hormonen. Een van die hormonen is insuline: het hormoon dat helpt de bloedsuikerspiegel stabiel te houden. In Nederland hebben ongeveer 150.000 mensen diabetes type 1. De bètacellen in de eilandjes van Langerhans in de alvleesklier maken bij hen geen of nauwelijks insuline meer. Daarom moeten zij zichzelf meerdere keren per dag insuline toedienen via injecties of een pompje dragen. Wanneer de suikerspiegel langdurig niet goed is gereguleerd kunnen complicaties als hart-, oog en nieraandoeningen ontstaan.
Dit onderzoek wordt ondersteund door Stichting Diabetes Onderzoek Nederland, Diabetesfonds, Juvenile Diabetes Research Foundation (JDRF), Stichting Tjanka, Health Holland, Bontius Stichting.
