Alles wat je moet weten over zomersmog door ozon

Vaak volgt na een serie prachtige zonnige en warme dagen, ineens een smogwaarschuwing! Waar komt dit vandaan en waarom gebeurt dit altijd als het mooi weer is? In dit artikel vertellen we je alles wat je moet weten over zomersmog!

Een smogwaarschuwing in de lente en in de zomer heeft meestal te maken met hoge hoeveelheden ozon in de lucht. Deze zogenaamde zomersmog ontstaat bij ophoping van luchtvervuiling op zonnige dagen, als er weinig wind staat. Vervuilende stoffen, zoals stikstofoxiden en gemakkelijk verdampende koolwaterstoffen, worden onder invloed van zonlicht (UV) omgezet in ozon. Hoge temperaturen stimuleren de productie van ozon.

De luchtvervuiling in ons eigen land is vaak niet de enige oorzaak. De problemen zijn het grootst bij een zwakke tot matige zuiden-, zuidoosten- of oostenwind. Vanuit de havens van Antwerpen en het Roergebied wordt vaak veel luchtvervuiling aangevoerd. Bij een zwakke westen- of noordenwind stroomt schonere zeelucht over ons land heen en zijn de problemen kleiner.

Lees ook: Zo vies is de lucht in Nederland

Welke klachten ontstaan door zomersmog?

Ozon kan leiden tot (een toename van) luchtwegklachten, zoals hoesten en kortademigheid, verergering van astmaklachten en afname van de longfunctie. Ook komt irritatie aan ogen, neus en keel voor. Daarnaast kun je hoofdpijn krijgen, misselijk worden en duizelig worden. Smog door ozon is rond zonsopkomst en zonsondergang vaak te zien in de vorm van een bruine band aan de horizon.

Mensen met chronische longklachten, kinderen en ouderen krijgen als eerste last van zomersmog, maar bij hoge hoeveelheden ozon in de lucht kan iedereen klachten ondervinden. Het RIVM adviseert bij een smogwaarschuwing voor ozon mensen die gevoelig zijn om binnen te blijven en om zware lichamelijke inspanning te beperken. Wanneer de luchtkwaliteit zeer slecht wordt kan iedereen klachten krijgen en geeft het RIVM een smogalarm uit.

Lees ook: Wat te doen bij smog?

In de middag en vroege avond is de hoeveelheid ozon in de lucht het grootst. Het is voor iedereen beter om in perioden met zomersmog in de ochtend buiten te sporten in plaats van in de avond.

Smog zichtbaar als bruine band aan horizon. Beeld AS / Pavlo Glazkov

Andere vormen van smog

Terwijl in de zomer meerdere keren een smogwaarschuwing voor ozon wordt afgegeven gebeurt dit in de winter vaak voor fijnstof. Waar de klachten van ozon vaak van tijdelijke aard zijn kan fijnstof juist blijvende schade aanrichten. Gezonde mensen hebben de aantasting van hun longen, hart en vaten vaak niet in de gaten. Daarom wordt fijnstof ook wel een sluipmoordenaar genoemd.

Lees ook: Dit is het effect van fijnstof op je gezondheid en hier komt het vandaan

Daarnaast kan het RIVM ook een smogwaarschuwing afgegeven bij grote hoeveelheden stikstofdioxide en zwaveldioxide in de lucht. Stikstofdioxide wordt vooral uitgestoten door het verkeer en komt in hoge concentraties voor langs drukke wegen.

Doordat er minder zwavel in brandstoffen zit en de industrie maatregelen heeft genomen is er al sinds het begin van de jaren ’90 geen waarschuwing meer nodig geweest voor smog door zwaveldioxide. Smog door zwaveldioxide zou onder zeer uitzonderlijke omstandigheden nog kunnen voorkomen. Denk hierbij aan een calamiteit.

Bronnen: RIVM en Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat