"Welkom, je bent aangenomen." Zodra filiaalmanager Dirck Slabbekoorn of één van zijn teamleiders een sollicitant op bezoek krijgt, is dit het eerste wat ze zeggen. Geen lastige vragen, geen blik op het cv, geen kandidaat die weken in spanning zit. Vrijwel iedereen is welkom bij de Jumbo-supermarkt in Rotterdam.
Het werkt goed, het personeel presteert prima en in tegenstelling tot andere supermarkten staan er geen vacatures open.
In de winkel werken ongeveer 150 mensen, maar hij kan het team morgen verdubbelen, zo zegt Slabbekoorn (37) over de animo om bij hem te werken.
In het verleden beoordeelde hij de motivatiebrief en het cv. Bij een gesprek keek hij hoe sollicitanten eruit zagen en luisterde hij naar hun verhaal. Maar dat verhaal toetste hij aan zijn eigen normen en waarden, merkte hij toen over het leven ging nadenken nadat hij langdurig ziek werd.
Langdurig ziek
"Dertien jaar geleden ben ik bij een winkeldiefstal tegen mijn hoofd geslagen. Ik had een hersenkneuzing en werd teruggezet qua gezondheid. Ik kon in het begin niets meer, geen auto meer rijden, geen simpele handelingen."
Zijn vrouw omschreef hem als een klein kind. In die revalidatieperiode is hij anders naar mensen gaan kijken en ook anders naar zichzelf, hoe hij omging met de wereld. "Ik kwam tot de conclusie dat mijn mensbeeld inktzwart was. Ik had te vaak een oordeel."
Patronen en meningen
Waarom zou je iemand met blauw haar afwijzen? Een ouder iemand? Of iemand met een neuspiercing? Over sieraden hoor je alleen een mening te hebben als het voor de veiligheid of hygiëne niet kan, zegt hij nu.
"En dan wijs ik mensen er niet op af, maar praat ik met hen over de hygiëne -of veiligheidsprocedures. Maar ze zijn welkom. Wie ben ik om te bepalen of iemand representatief is."
Zeven jaar geleden ging het roer definitief om. Hij nam iedereen aan. Hij houdt dan ook geen sollicitatiegesprek maar een welkomstgesprek. "Als mens hebben we allerlei patronen en meningen. Maar die meningen zeggen negen van de tien keer niets over de persoon die tegenover je zit, maar zeggen iets over jouw referentiekader."
Betere uitleg
Er waren kinderziektes. Er waren bijvoorbeeld nieuwe medewerkers die te laat kwamen of het werk niet goed uitvoerden. "Mensen vonden het ook raar dat ze direct aangenomen waren. Dachten: je durft niet eens te kiezen tussen een sollicitant en blijkbaar hoef je hier niets te kunnen. Maar eigenlijk had ik ze ook niet goed uitgelegd wat van ze verwacht werd en waarom ik dit zo deed, ik deelde mijn mensbeeld niet."
Sindsdien hebben alle gesprekken drie vaste onderdelen. Hij zegt allereerst bij binnenkomst dat de kandidaten aangenomen zijn, als de persoon die ze zijn. "Dat is het belangrijkste. Maar na die eerste kennismaking volgt verder een gesprek waarin ik degene tegenover me leer kennen. Wat doet die in zijn vrije tijd, hoe kijkt die naar dingen in de wereld aan?"
Het derde deel is het zakelijke deel, daarbij wordt besproken wat het salaris is, wat van de medewerker verlangd wordt.
Werktijden
"Bedrijfskleding dragen, op tijd komen, tijdig afmelden, de klant op één zetten. In principe is iedereen welkom. Maar als de broodjesafdeling om 6.00 uur open moet en jij kan pas om negen uur komen, dan ben je misschien op een andere afdeling bij ons beter op je plaats."
Zelfs werknemers die iets op hun kerfstok hebben, zijn welkom, tenzij ze in het landelijke Fraude Aanpak Detailhandel (FAD) staan.
Niet mis met een krasje
"Ik heb er geen problemen mee als iemand vertelt dat hij in het verleden iets gestolen heeft. Er is niets mis met een krasje. Er zijn, als je het breed trekt, weinig mensen die nog nooit iets gestolen hebben. Iets niet scannen bij de zelfscan of iets in de winkelwagen laten liggen bij de kassa. Een foute keuze of fout moment maakt je nog geen slecht mens. We doen allemaal wel iets waarvan we weten dat het niet hoort."
Na jaren weer een baan
Hij noemt het zelf oordeelvrij aannemen. Zijn beleid zorgt ervoor dat er ook mensen in de Rotterdamse Jumbo werken, die jaren werkloos waren. Hij geeft enkele voorbeelden. Van een man wiens ogen gingen sprankelen toen hij hem welkom heette. En van een vrouw, Patricia, die al tientallen sollicitaties achter de rug had
"Ik zei, van harte welkom. Daarna ontstond een open gesprek, waarbij we allerlei zaken bespraken die je eigenlijk pas bespreekt als je elkaar goed kent. Hoe ze zich voelde, ze was daar eerlijk in. Het was heel anders dan bij een regulier sollicitatiegesprek waarbij kandidaten zichzelf zo goed mogelijk afschilderen."
Een dag voordat ze moest beginnen nam ze contact op. "'Je maakt toch geen grapje', ze kon gewoon niet geloven dat ze eindelijk werk had."
Geen openstaande vacatures
Inmiddels heeft Patricia op verschillende afdelingen gewerkt en geeft ze nu leiding aan de broodafdeling. In januari kreeg ze een vast contract. Slabbekoorn: "Ik heb zoveel mooie verhalen van collega's die zich in twee tot drie jaar tijd ontpopten tot iemand waarvan ze zelf niet hadden voorzien dat ze het in zich hadden."
Vacatures heeft het filiaal op het moment niet. Geen 'help wanted'-posters op de etalageruit. "Bijna iedereen komt via mond tot mond-reclame binnen. Ik kan het team morgen verdubbelen en we leveren ook personeel aan andere winkels. Ze zeggen overal dat er schaarste is aan werknemers. Maar er is schaarste in het mensbeeld. Er is helemaal geen tekort, wel een onbenut arbeidspotentieel."
De scepticus vraagt zich af of er door het personeel geen misbruik van de situatie wordt gemaakt. Meer diefstal, meer ziekte?
"Integendeel. Er is aanzienlijk minder interne fraude, er zijn minder interne conflicten in de winkel. En er zijn veel meer medewerkers die doorstromen binnen Jumbo of doorstromen naar een andere supermarkt. Qua karakters zijn we een bont gezelschap. Maar de loyaliteit is enorm naar elkaar."
Mensen omarmen
Zijn boodschap aan andere ondernemers die personeel zoeken. Oordeel niet. "Het gaat niet om diploma's of cijfers. Het gaat om mensen en hoe je met hen omgaat. Als je mensen volledig omarmt, betalen ze dat terug. Geef mensen de mogelijkheid om hun potentie te bereiken. Als je je mensbeeld aanpast, past iedereen binnen het plaatje."
