Masterplan Wonen

De komende jaren helpt de provincie gemeenten om sneller meer betaalbare woningen te bouwen om het woningtekort in Noord-Holland terug te dringen. Voor 2030 moeten er 165.000 nieuwe woningen worden bijgebouwd. Om dit te bereiken, hebben Gedeputeerde Staten het Masterplan Wonen opgesteld.

Wie doet wat

Noord-Hollanders willen dat er veel nieuwe woningen bijgebouwd worden, maar ook dat het mooie groen in onze provincie behouden blijft. Dat is de opdracht voor het provinciebestuur.

Gemeenten beslissen over hun eigen bestemmingsplannen, waarin de woningbouwaantallen zijn opgenomen. De provincie stelt de ruimtelijke regels op waarbinnen die plannen gerealiseerd kunnen worden. Om de puzzel goed en snel te leggen, helpt de provincie gemeenten, in samenwerking met het Rijk, om de woningbouwplannen te versnellen en meer betaalbare woningen bouwen.

Dit doet de provincie door samen met gemeenten te onderzoeken waar woningbouwplannen vertraging oplopen. Zo kijken we hoe we gemeenten financieel kunnen steunen, maar ook welke kennis en expertise aanwezig is om de problemen op te lossen. De provincie bekijkt daarnaast hoe de plannen passen in de ruimte. Bijvoorbeeld hoe woningbouw mogelijk is binnen de bestaande regels, hoe de locaties bereikbaar blijven, maar ook hoe het groen behouden blijft. 

Alle acties om woningbouw te versnellen, staan in het Masterplan Wonen. Hieronder staan de belangrijkste acties toegelicht.

Plannen en keuzes

Om te zorgen dat er in 2030 165.000 extra woningen zijn, heeft de provincie in kaart gebracht wat de zogenaamde ‘reële plancapaciteit’ is. Dit is de optelsom van nieuw te bouwen woningen in alle gemeentelijke bestemmingsplannen in Noord-Holland. Het gaat dan zowel om plannen die nog moeten worden vastgesteld als plannen die al zijn vastgesteld door de gemeenteraad. Deze plannen moeten daadwerkelijk kunnen worden uitgevoerd. De reële plancapaciteit legt daarom de aantallen vast die met hulp en ondersteuning (zie ‘Instrumentenkoffer’ hieronder) gebouwd kunnen worden tussen nu en 2030. 

De provincie legt daarbij de focus op de grotere projecten waarmee snel veel woningen gebouwd kunnen worden. Het kabinet met minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft dezelfde insteek. De komende maanden overlegt de provincie met gemeenten en het Rijk om scherpe keuzes te maken over welke projecten prioriteit krijgen. 

Hulp

De provincie doet veel om gemeenten bij te staan, bijvoorbeeld financieel. Niet alle gemeenten beschikken over voldoende geld om bijvoorbeeld gespecialiseerd personeel in te huren, denk aan adviseurs, planners, tekenaars en andere specialisten, om aan de slag te gaan met woningbouwprojecten. Daarom heeft de provincie de zogenaamde 'Flexibele Schil' opgezet: een fonds waaruit gemeenten geld kunnen krijgen om inhuur te betalen. 

Ook de Bouwambassadeur van de provincie Noord-Holland en zijn team jagen woningbouw aan. Zij brengen samen met gemeenten knelpunten in kaart en adviseren over hoe deze weggenomen kunnen worden. Daarnaast steunt de provincie gemeenten in hun overleg met het Rijk voor het verkrijgen van geld om woonlocaties goed bereikbaar te houden. Denk aan geld voor het aanleggen van wegen of het realiseren van openbaar vervoer naar een nieuwe woonwijk. 

Dit soort instrumenten wordt in het Masterplan Wonen versterkt door zogenaamde Gebiedsontwikkelteams, waarvan het idee is dat zij - samen met de bouwambassadeur - gemeenten nog beter gaan helpen en zo bouwprojecten versnellen.

Actief grondbeleid

Met de huidige problemen op de overspannen woningmarkt is meer nodig. Daarom wil de provincie in samenwerking met de gemeenten een actievere rol nemen in de woningbouwontwikkelingen. Er worden 2 manieren onderzocht: 

1. Het kopen van grond die in samenwerking met de gemeenten klaar wordt gemaakt voor de bouw. Hierbij koopt de provincie (of maakt mogelijk dat de gemeente dit doet) percelen in een gemeente waar bouwontwikkelingen nu moeilijk van de grond komen omdat zij financieel onrendabel of te risicovol zijn om in te stappen. De provincie (en/of gemeente, met hulp van de provincie) neemt deze risico’s over, maakt de grond samen met de gemeente 'ontwikkelklaar' en zet deze in de markt, met harde contractuele afspraken over bijvoorbeeld betaalbaarheid en voortgang.
2. De oprichting van een Fonds Betaalbare Koop. Met dit fonds worden woningen tegen een gereduceerde prijs verkocht aan bijvoorbeeld starters, die dan na verloop van tijd de woning tegen gereduceerde prijs weer terug verkopen aan het fonds, wanneer zij verder trekken naar een andere woning.

Deze maatregelen voor actief grondbeleid zijn ingrijpend en vragen om een goede voorbereiding. Daarom worden zij opgenomen in de laatste versie van het Masterplan Wonen, versie 2.0, die in de tweede helft van 2022 wordt gepresenteerd aan Provinciale Staten.